শীতল যুদ্ধৰ উৎপত্তি আৰু কাৰণসমূহ (Cold War Origin and Causes in Assamese)
শীতল যুদ্ধৰ পৰিচয়
শীতল যুদ্ধ (Cold War) হৈছে দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত বিশ্ব ৰাজনীতিত উদ্ভৱ হোৱা এক গুৰুত্বপূর্ণ ৰাজনৈতিক আৰু আদৰ্শগত সংঘাত। এই যুদ্ধ মূলতঃ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ আৰু ছোভিয়েট সংঘ (USSR)ৰ মাজত সংঘটিত হৈছিল। যদিও এই যুদ্ধত প্ৰত্যক্ষ সামৰিক সংঘাত কম আছিল, তথাপি বিশ্ব ৰাজনীতি, কূটনীতি আৰু সামৰিক নীতিত ইয়াৰ গভীৰ প্ৰভাৱ পৰিছিল।
শীতল যুদ্ধৰ উৎপত্তি
দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ অন্তত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ আৰু ছোভিয়েট সংঘ বিশ্বৰ দুটা অতি শক্তিশালী ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে। যুদ্ধকালীন সময়ত তেওঁলোকে একে শিবিৰত থাকিলেও যুদ্ধ শেষ হোৱাৰ পিছত আদৰ্শ, ৰাজনৈতিক স্বাৰ্থ আৰু ক্ষমতা বিস্তাৰৰ ক্ষেত্ৰত দুয়োৰ মাজত তীব্ৰ মতভেদ সৃষ্টি হয়। এই মতভেদেই শীতল যুদ্ধৰ আৰম্ভণিৰ মূল কাৰণ হয়।
শীতল যুদ্ধৰ মুখ্য কাৰণসমূহ
আদৰ্শগত সংঘাত
আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ পুঁজিবাদী আৰু গণতান্ত্ৰিক ব্যৱস্থাৰ পক্ষপাতী আছিল, আনহাতে ছোভিয়েট সংঘ সাম্যবাদী আৰু একদলীয় শাসন ব্যৱস্থাত বিশ্বাসী আছিল। এই দুটা বিপৰীত আদৰ্শই পাৰস্পৰিক সন্দেহ আৰু শত্রুতাৰ সৃষ্টি কৰে।
দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছৰ শক্তি শূন্যতা
ইউৰোপৰ বহু দেশ যুদ্ধত ধ্বংসপ্ৰাপ্ত হোৱাত শক্তিৰ শূন্যতা সৃষ্টি হয়। এই শূন্যতা পূৰণৰ বাবে দুয়ো অতি শক্তিয়ে নিজ নিজ প্ৰভাৱ বিস্তাৰৰ চেষ্টা কৰে।
পাৰস্পৰিক অবিশ্বাস আৰু সন্দেহ
আমেৰিকাই আশংকা কৰিছিল যে ছোভিয়েট সংঘ ইউৰোপ আৰু এছিয়াত সাম্যবাদ বিস্তাৰ কৰিব। অন্যফালে ছোভিয়েট সংঘে আমেৰিকাৰ সামৰিক আৰু অৰ্থনৈতিক শক্তিক নিজৰ বাবে ভাবুকি হিচাপে বিবেচনা কৰিছিল।
পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰ প্ৰতিযোগিতা
পাৰমাণৱিক বোমাৰ উদ্ভাৱনে দুয়ো দেশক একে সময়তে শক্তিশালী আৰু ভয়ংকৰ কৰি তোলে। ইয়াৰ ফলত অস্ত্ৰ দৌৰ (Arms Race) আৰম্ভ হয়।
মাৰ্শাল পৰিকল্পনা
ইউৰোপৰ পুনৰ্নিমাণৰ বাবে আমেৰিকাই মাৰ্শাল পৰিকল্পনা ঘোষণা কৰে। ছোভিয়েট সংঘে ইয়াক নিজৰ প্ৰভাৱ ক্ষেত্ৰত হস্তক্ষেপ বুলি গণ্য কৰি ইয়াৰ বিৰোধিতা কৰে।
সামৰিক জোটৰ গঠন
NATO আৰু Warsaw Pactৰ দৰে সামৰিক জোট গঠন হোৱাত বিশ্ব দুটা বিপৰীত শিবিৰত বিভক্ত হৈ পৰে।
গোষ্ঠীনিৰপেক্ষ আন্দোলনত ভাৰতৰ ভূমিকা (Role of India in NAM)
গোষ্ঠীনিৰপেক্ষ আন্দোলনৰ পৰিচয়
গোষ্ঠীনিৰপেক্ষ আন্দোলন (Non-Aligned Movement – NAM) শীতল যুদ্ধৰ সময়ছোৱাত উদ্ভৱ হোৱা এক গুৰুত্বপূর্ণ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আন্দোলন। ইয়াৰ মূল লক্ষ্য আছিল দুটা অতি শক্তিশালী শিবিৰৰ পৰা আঁতৰি থাকি স্বাধীন বিদেশ নীতি অনুসৰণ কৰা।
গোষ্ঠীনিৰপেক্ষ আন্দোলনত ভাৰতৰ নেতৃত্বদানকাৰী ভূমিকা
গোষ্ঠীনিৰপেক্ষ নীতিৰ প্ৰতিষ্ঠা
স্বাধীনতাৰ পিছত ভাৰতৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী জৱাহৰলাল নেহৰুয়ে গোষ্ঠীনিৰপেক্ষ নীতি ভাৰতৰ বিদেশ নীতিৰ মূল ভিত্তি হিচাপে গ্ৰহণ কৰে।
NAM গঠনত নেতৃত্ব
১৯৫৫ চনত বাণ্ডুং সন্মিলনত আৰু ১৯৬১ চনত বেলগ্ৰেডত অনুষ্ঠিত প্ৰথম NAM সন্মিলনত ভাৰতৰ ভূমিকা বিশেষ উল্লেখযোগ্য আছিল।
পঞ্চশীল নীতিৰ প্ৰচাৰ
ভাৰত আৰু চীনৰ মাজত ঘোষিত পঞ্চশীল নীতিসমূহ NAMৰ মৌলিক আদৰ্শত পৰিণত হয়।
উপনিবেশবাদৰ বিৰোধিতা
ভাৰতে এশিয়া আৰু আফ্ৰিকাৰ বহু উপনিবেশাধীন দেশৰ স্বাধীনতা আন্দোলন সমৰ্থন কৰিছিল।
বিশ্ব শান্তি আৰু নিৰস্ত্ৰীকৰণ
ভাৰতে পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰ প্ৰতিযোগিতাৰ বিৰোধিতা কৰি বিশ্ব শান্তিৰ পক্ষে অৱস্থান লৈছিল।
উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ স্বাৰ্থ সুৰক্ষা
NAMৰ জৰিয়তে ভাৰত উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ অৰ্থনৈতিক সমস্যাসমূহ বিশ্ব মঞ্চত উত্থাপন কৰিছিল।
শীতল যুদ্ধৰ চাৰিটা মুখ্য কাৰণ
-
আদৰ্শগত সংঘাত
-
পাৰস্পৰিক অবিশ্বাস আৰু সন্দেহ
-
শক্তি বিস্তাৰৰ প্ৰতিযোগিতা
-
পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰ দৌৰ
আন্তৰ্জাতিক অৰ্থনৈতিক অৰ্ডাৰৰ চাৰিটা মূলনীতি (NIEO Principles)
আন্তৰ্জাতিক অৰ্থনৈতিক অৰ্ডাৰৰ অৰ্থ
আন্তৰ্জাতিক অৰ্থনৈতিক অৰ্ডাৰ বুলিলে বিশ্বৰ দেশসমূহৰ মাজত অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্ক নিয়ন্ত্ৰণ কৰা নীতি আৰু ব্যৱস্থাসমূহক বুজোৱা হয়।
মুখ্য নীতিসমূহ
-
সমতা আৰু ন্যায়
-
জাতীয় সম্পদৰ ওপৰত সাৰ্বভৌম অধিকাৰ
-
আন্তৰ্জাতিক সহযোগিতা
-
উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ বিশেষ সুবিধা
শীতল যুদ্ধৰ সময়ত অতি শক্তিশালী ৰাষ্ট্ৰসমূহে সৰু দেশক নিয়ন্ত্ৰণত ৰাখিবলৈ যত্ন কৰাৰ কাৰণ
মুখ্য কাৰণসমূহ
-
আদৰ্শ বিস্তাৰৰ লক্ষ্য
-
কৌশলগত আৰু সামৰিক গুৰুত্ব
-
অৰ্থনৈতিক সম্পদ লাভ
-
প্ৰতিদ্বন্দ্বী শক্তিক প্ৰতিহত কৰা
-
বিশ্ব শক্তিৰ মৰ্যাদা বজাই ৰখা
🔍 SEO Keywords Used (Naturally)
-
শীতল যুদ্ধৰ উৎপত্তি আৰু কাৰণ
-
Cold War in Assamese
-
NAMত ভাৰতৰ ভূমিকা
-
গোষ্ঠীনিৰপেক্ষ আন্দোলন
-
আন্তৰ্জাতিক অৰ্থনৈতিক অৰ্ডাৰ
-
Cold War causes in Assamese